Redakcja
Pojęcia testowania oprogramowania i zapewnienia jakości (z ang. Quality Assurance QA) nie są tożsame. Testerzy nie są w stanie zapewnić jakości, a jedynie ją kontrolują. Autorki w swoim artykule stawiają tezę, że „zespół nie rozumie, czym jest zapewnianie jakości” i następnie przeprowadzają badanie ankietowe.
Warto zacytować obszerny fragment artykułu opisujący czym jest zapewnienie jakości i jak jest rozumiane:
„Bazując na obserwacjach rynku IT oraz “zbiorowej wiedzy” społeczności IT, można wysunąć wniosek, iż pojęcie zapewnienia jakości jest w większości mylnie interpretowane. Zarówno rekruterzy, jak i sami pracownicy IT (często właśnie na stanowiskach związanych z QA) mają błędne pojęcie o istocie, zadaniach i celach procesu zapewniania jakości. W wielu przypadkach, w wielu firmach, QA jest utożsamiane z testowaniem produktu i traktowane jako synonim testów. Jest to błędne pojmowanie stanu rzeczy.
Testowanie, jak i zapewnienie jakości są niewątpliwie związane z tematem jakości, jednak każde na nieco inny sposób. Pragnąc wyjaśnić koncepcję zapewnienia jakości, należy spojrzeć na zagadnienie w nieco szerszej perspektywie i rozpocząć od przedstawienia koncepcji jakości i zarządzania jakością.
Istnieje wiele definicji jakości – od tych nawiązujących do zgodności z wymaganiami, po definicje skupiające się na wartości rynkowej produktu [https://www.jakosc.biz/definicje-jakosci/]. Samo pojmowanie jakości jest przedmiotem wielu analiz, wśród których w szczególności pragnę wyróżnić pozycję “Doktryna jakości” Andrzeja Blikle [http://www.moznainaczej.com.pl/Download/DoktrynaJakosci/DoktrynaJako%C5%9Bci_wydanie_II.pdf] oraz krótszą, bardziej kompleksową analizę przedstawioną przez współautorkę niniejszego artykułu w publikacji “W poszukiwaniu straconej jakości” http://www.sages.com.pl/blog/w-poszukiwaniu-straconej-jakosci/]. Bazując na analizie rynku, zachowań odbiorców produktów i usług, doświadczeniu autorki oraz kompilacji istniejących źródeł związanych z obszarem jakości, w tej ostatniej publikacji zaproponowano następującą definicję jakości:
“Jakość – stopień, w jakim proponowane rozwiązanie dostarcza wartość określonym interesariuszom w ich środowisku biznesowym, technologicznym i kulturowym”
Definicja ta kładzie nacisk na dostarczanie wartości – czyli rzeczywistych, mierzalnych korzyści (niekoniecznie finansowych) – określonej grupie odbiorców. To właśnie wartość jest determinantem jakości – nie, jak zdarza się zakładać osobom zaangażowanym w testowanie, wykonane czy niewykonane przypadki testowe i liczba usterek. Informacje o testach czy usterkach rzecz jasna pomagają ocenić poziom dostarczanej wartości i skonfrontować go z pożądanym zakładanym stanem rzeczy, jednak same w sobie o jakości nie informują.
Znając już koncepcję jakości, przyjrzyjmy się tematowi zarządzania jakością. Czym jest zarządzanie jakością? Pojęcie, o którym wiele osób słyszało, lecz względnie mało osób rozumie, a jeszcze mniej – potrafi zastosować w realiach projektowych?
Zarządzanie jakością to pewne podejście do zarządzania przedsięwzięciem wytwórczym, którego podstawowym celem jest wprowadzenie metod i środków umożliwiających dostarczenie produktów i usług o określonej (zadeklarowanej) jakości. Warunkiem wstępnym umożliwiającym wdrożenie zarządzania jakością jest oczywiście zrozumienie i zdefiniowanie samego pojęcia jakości – można się w tym miejscu powołać na słowa przypisywane Demingowi: „Jeśli nie możesz czegoś zmierzyć, nie możesz tym zarządzać”. Punktem wejściowym do rozmowy o zarządzaniu jakością jest więc sama definicja jakości.
Sam proces zarządzania jakością obejmuje co najmniej kilka elementów. Zgodnie z normą ISO 9001 dotyczącą systemów zarządzania jakością przyjmuje się, że zarządzanie jakością obejmuje cztery główne elementy:
- planowanie jakości,
- zapewnienie jakości,
- kontrola jakości,
- doskonalenie jakości.”
W dalszej części artykułu autorki skupiają się na wynikach badań ankietowych, w których udział wzięło 131 osób, pracujących w branży IT (35 programistów, 6 kierowników projektów, 79 testerów oraz 11 osób na stanowiskach, które nie odpowiadają powyższym grupom). Już wyniki pierwszego pytania ujawnia niezrozumienie pojęcia zapewnienia jakości (QA).
