Redakcja
Na wstępie warto podkreślić, że nowy sylabus stanowi integralną część połączenia certyfikacji CTAL-TAE i CT-TAS, które wzajemnie się uzupełniają. Efektem tego połączenia jest bardziej spójny i aktualny zestaw materiałów, odpowiadający na dynamiczne potrzeby branży oraz wspierający zarówno poszczególne projekty, jak i całe organizacje.
Co nowe wydanie certyfikatu ISTQB® Test Automation Engineering oznacza w praktyce?
- Słownik ISTQB® został zaktualizowany w celu odzwierciedlenia wydania CTAL-TAE 2.0.
- Nowy program nauczania obejmuje między innymi 12 celów biznesowych istotnych dla specjalistów zajmujących się automatyzacją testów.
- Osoby posiadające poprzednią wersję certyfikatu ISTQB® (CTAL-TAE/CT-TAE 2016) zachowają swoje uprawnienia i nie muszą ponownie zdawać egzaminu, ale mogą rozważyć podejście do egzaminu z nowym zakresem CTAL-TAE v2.0.
- Pojawiły się daty wygaśnięcia certyfikacji CT-TAE 2016
- Program w języku angielskim: egzaminy i akredytowane szkolenia ważne będą do 12.06.2025
- Program w innych językach: egzaminy i akredytowane szkolenia ważne pozostają do 12.12.2025
Zmiany i aktualny zakres sylabusa w wersji 2.0
1. Zmiana nazwy
Certyfikat zmienił nazwę na Test Automation Engineering, a nowa wersja sylabusa koncentruje się na "inżynierii automatyzacji". W połączeniu z nową certyfikacją CT-TAS tworzą one spójną całość, umożliwiając specjalizację w wybranym obszarze: budowaniu rozwiązań do automatyzacji lub planowaniu i wdrażaniu strategii automatyzacji projektów
2. Aktualny zakres tematyczny wraz ze zmianami
*)Agendę podajemy w oryginale, gdyż na ten moment nie ma jeszcze polskiego tłumaczenia.
Rozdział 0 - Introduction
W zaktualizowanym rozdziale wprowadzającym nie tylko opisano dokument i cele egzaminu, jak to miało miejsce wcześniej, ale również poszerzono perspektywę. Większy nacisk położono na omówienie inżynierii automatyzacji w kontekście testowania oraz ścieżki kariery dla testerów i inżynierów automatyzacji. Dodatkowo, wprowadzono nową część opisującą cele biznesowe, które można osiągnąć dzięki wiedzy zdobytej na podstawie aktualnego sylabusa.
Rozdział 1 - Introduction and Objectives for Test Automation
Pierwszy rozdział zwięźle, ale precyzyjnie omawia cele, zalety i wady automatyzacji. Skupiono się w nim również na roli automatyzacji w cyklu życia projektu oraz jej implementacji w różnych cyklach rozwoju oprogramowania. Istotnym dodatkiem jest podrozdział poświęcony wyborowi narzędzi dostosowanych do testowanego systemu, co wcześniej było omawiane w rozdziale drugim.
Warto zauważyć, że czas przeznaczony na przedstawienie celów nauczania został wydłużony z 30 minut w wersji 1.0 do 45 minut w wersji 2.0.
Rozdział 2 - Preparing for Test Automation
Rozdział szczegółowo opisuje praktyczne aspekty wdrażania automatyzacji, podkreślając kluczową rolę SUT w projektowaniu i realizacji skutecznej automatyzacji. Oznacza to, że system musi zostać zaprojektowany pod kątem automatów. Ważny jest dobry dobór strategii dla wykorzystania narzędzi do automatyzacji i ich ocena. Na szczęście sylabus stroni od wskazywania przykładowych narzędzi, bo to, jak wiadomo, zbyt szybko się na rynku zmienia. Natomiast podejście i to, w jaki sposób zaplanować wykorzystanie narzędzi już nie jest tematem który szybko ulega przedawnieniu.
Niestety, rozdział zbyt pobieżnie traktuje istotne praktyki projektowania oprogramowania pod kątem testowalności. Kwestia tworzenia oprogramowania wspierającego proces testowania została omówiona zbyt powierzchownie.
Sylabus porusza również temat wykorzystania różnych środowisk do zwiększenia efektywności automatyzacji. W ostatniej części rozdziału wprowadzono istotną zmianę, dzieląc część dotyczącą oceny procesu wyboru narzędzi i strategii na dwa podrozdziały. Pierwszy opisuje wykorzystanie analizy SUT do identyfikacji odpowiedniego rozwiązania dla automatyzacji testów, a drugi ilustruje, jak zastosować wyniki analizy w praktyce, nawet w przypadku braku idealnego dopasowania.
Czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania został wydłużony ze 165 minut do 180 minut.
Rozdział 3 - Test Automation Architecture
Tzw. generyczna architektura testów automatycznych (gTAA) została w ISTQB® bardzo dokładnie opisana. Warto jednak zwrócić uwagę na zmiany wprowadzone w porównaniu do poprzedniej wersji sylabusa.
W nowej wersji sylabusa usprawniono opis zależności wewnątrz frameworka do testów automatycznych od innych procesów. W porównaniu do poprzedniej wersji, informacje są bardziej zwięzłe i łatwiejsze do zrozumienia dla osób niezaznajomionych z ISTQB®.
Sylabus koncentruje się na zagadnieniach konstrukcji frameworka, zmieniając nieco podejście do ilości opisów. W tej wersji opis warstw został znacząco skrócony, natomiast dalej pozostawiono opis podejść do budowania automatyzacji, opisując profesjonalnie wady i zalety każdego z nich.
Jest to podsumowanie współczesnej wiedzy o modelach, starające się uwzględnić częściowo nowe trendy w automatyzacji. Nacisk położono na praktyczne wykorzystanie warstw automatyzacji, a także na dobre praktyki i wzorce projektowe.
Czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania został tu skrócony z 270 minut do 210 minut.
Rozdział 4 - Implementing Test Automation
Ta część sylabusa opisuje często pomijany, ale istotny aspekt analizy ryzyka przy wdrożeniu narzędzia do automatyzacji oraz obsłużenie tego potencjalnego ryzyka. Choć ta wiedza powinna być oczywista, jej uwzględnienie w sylabusie jest cenne. Rozdział zawiera również opis utrzymania automatyzacji oraz wiele aktualnych i interesujących spostrzeżeń.
Zmian doczekały się nazwy podrozdziałów, gdzie projekt pilotażowy został opisany jako wprowadzenie listy wytycznych, a zarządzanie ryzykiem zostało zastąpione „strategiami łagodzenia” dla automatyzacji testów.
Czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania nie uległ zmianie i nadal jest to 150 minut.
Rozdział 5 - Implementation and Deployment Strategies for Test Automation
Dość duża zmiana, która nastąpiła, wiąże się z przeniesieniem opisu metryk dla automatyzacji do kolejnego rozdziału, skupiając się na kwestiach integracji w procesie CI/CD.
W trzech częściach tego rozdziału dowiemy się:
- Jak wdrożyć automatyzację na różnych poziomach testów w przepływach pracy
- Jak zarządzać konfiguracją dla oprogramowania testowego
- O zależnościach automatyzacji testów dla infrastruktury API w celu zabudowania poprawnej strategii
Pojawia się też krótka wzmianka opisująca testy kontraktowe.
Czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania to 90 minut.
Rozdział 6 - Test Automation Reporting and Metrics
ISTQB® kładzie duży nacisk na metryki i pomiar efektów, co znajduje odzwierciedlenie w tym rozdziale. Autorzy sylabusa proponują zarówno metryki ilościowe, jakościowe, jak i biznesowe, które obrazują wartość automatyzacji. Są one szczegółowo opisane i stanowią praktyczny przewodnik po implementacji pomiarów.
Mimo zmian w nazwach podrozdziałów w porównaniu do poprzednio omawianych metryk w rozdziale 5 w starym sylabusie, omawiane kwestie nie uległy aż tak dużym zmianom. Skupiono się tutaj na przedstawieniu wdrożenia metod na zbieranie danych z TAS, jak i SUT. Omówiono również w zmianach analizę danych zbieranych z TAS i SUT dla większego zrozumienia procesu i rezultatów. Nadal obecny jest opis tworzenia i publikacji raportów.
Czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania w porównaniu do rozdziału 5 w poprzedniej wersji dokumentu, uległ skróceniu ze 165 minut do 150 minut.
Rozdział 7 - Verifying the Test Automation Solution
W tej części sylabusa dowiemy się o tym, czym jest weryfikacja infrastruktury automatyzacji testów oraz jak do niej podejść. W porównaniu z poprzednią wersją, tematyka weryfikacji została znacznie rozszerzona. Wcześniej skupiano się głównie na weryfikacji komponentów i zestawu testowego, natomiast teraz materiał podzielono na cztery części:
- Planowanie weryfikacji środowiska automatyzacji z uwzględnieniem ustawień testowego narzędzia
- Wyjaśnienie poprawnego zachowania dla danego skryptu testu automatycznego i/lub zestawu testowego
- Identyfikowanie obszarów gdzie automatyzacja generuje niespodziewane rezultaty
- Wyjaśnienie jak analiza statyczna kodu automatyzacji może zwiększyć jego jakość
Wydłużony został również czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania: ze 120 minut do 135 minut.
Rozdział 8 - Continuous Improvement
Rozdział poświęcony doskonaleniu automatyzacji testów został znacznie rozbudowany w porównaniu z poprzednią wersją sylabusa. Zamiast ogólnego opisu możliwości ulepszeń i planowania ich wdrożenia, skupiono się na praktycznych aspektach wykorzystania okazji do poprawy jakości procesu oraz restrukturyzacji oprogramowania testowego.
Omawiane tutaj aktualnie kwestie po zmianach obejmują:
- Odkrywanie okazji do udoskonalenia przypadków testowych poprzez zbieranie danych oraz ich analizę
- Analizę technicznych aspektów wdrożonego TAS oraz rekomendacje w celu jego udoskonalenia
- Restrukturyzację oprogramowania testowego w celu uspójnienia z wprowadzanymi aktualizacjami SUT
- Podsumowanie okazji użycia narzędzi do automatyzacji testów
Czas wyznaczony na przekazanie celów nauczania to 210 minut.
Podsumowanie
Czy warto zmierzyć się z aktualnym sylabusem? Zdecydowanie tak! Jest on darmowy i dostępny dla wszystkich. Czy warto zapisać się na kurs? Jeśli materiał uciekł Ci z głowy, nie jest Ci dobrze znany i zależy Ci na certyfikacie, kurs może być doskonałym przygotowaniem do egzaminu. Nawet jeśli nie planujesz zdawać egzaminu, kurs może być wartościowy, ponieważ trener wyjaśni Ci treść sylabusa w języku polskim, co dla niektórych może być łatwiejsze niż samodzielne zgłębianie anglojęzycznego dokumentu.
Rekomendujemy lekturę sylabusa / kurs wszystkim tym, którzy już zaczęli automatyzować i napotkali problemy związane ze skutecznością i efektywnością testów automatycznych. Na naszych kursach komentujemy wybrane praktyki proponowane przez ISTQB® i pokazujemy obecny stan wiedzy na ich temat. Inną kwestią jest samo rozdzielenie tak naprawdę dziedzin materiału na dwie części.
Aktualnie sylabus CTAL-TAE nie zawiera szczegółowych informacji na temat planowania i budowania strategii automatyzacji testów. Ta istotna część została przeniesiona do nowego sylabusa CT-TAS, który według ISTQB® ma stanowić integralną część wraz z sylabusem inżynierii automatyzacji. Czy to dobry krok? Niekoniecznie, ponieważ pozbawia nas to dostępu do ważnej wiedzy z zakresu automatyzacji. Może to sugerować chęć zwiększenia liczby certyfikacji, być może również ze względów finansowych.
Natomiast pewną kwestią jest rozdzielenie tematyki na „inżynierię automatyzacji” w zakresie opisu procesu bardziej technicznego i „strategię automatyzacji testów” w zakresie bardziej analitycznym. Widocznym celem może być rozdzielenie ról dla procesu automatyzacji na: technicznego automatyka testów oraz analityka strategii procesu automatyzacji testów.
Wyodrębnienie z sylabusa CTAL-TAE materiału związanego z planowaniem oraz budowaniem strategii do nowego odrębnego sylabusa, może być podyktowane sytuacją na rynku automatyzacji. Wiemy jak ważne dla ISTQB® są wszystkie zasady podyktowane dobrymi praktykami, metryki czy zachowanie spójności. Może to być związane ze zmniejszoną na ten moment uwagą na planowanie i budowanie strategii automatyzacji testów na rzecz praktycznego wykorzystania narzędzi m.in. AI.
W kolejnym wpisie dokonamy recenzji sylabusa Test Automation Strategy.
