Testowanie e-commerce. Na przykładzie InPost Pay

Na początek zaznaczamy: to NIE JEST artykuł sponsorowany, a jedynie nasza testerska inicjatywa.

Całkiem niedawno InPost Pay zdobył nagrodę w konkursie Innovators Awards 2025 organizowanym przez Global Finance, zostając w ten sposób uznanym za najbardziej innowacyjną firmę z branży technologii finansowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Wyróżnienie jest międzynarodowe i podkreśla nie tylko to, jak innowacyjne jest samo rozwiązanie, ale też może posłużyć jako dobry przykład skali wyzwań, z jakimi muszą mierzyć się zespoły testerskie. 

Zintegrowane systemy są trudne do testowania

InPost Pay integruje proces płatności z logistyką dostawy w ramach jednego systemu. Co to znaczy dla testerów? Niesie to za sobą konieczność weryfikacji tego, w jaki sposób współdziała ze sobą wiele różnych komponentów, od aplikacji mobilnej, przez bramki płatnicze, aż po systemy śledzenia przesyłek. W takich przypadkach niezbędne jest podejście end-to-end, czyli testowanie całych ścieżek użytkownika, od momentu zakupu aż do odbioru przesyłki. Trudnością może być tu odtworzenie pełnego spektrum scenariuszy, jakie mogą wystąpić w tak rozbudowanym ekosystemie.

Elementy, które tester powinien sprawdzić, to:

• różne metody płatności (np. karta, BLIK),
• warianty dostawy,
• obsługę wyjątków i przypadków granicznych,
• integrację z wieloma platformami e-commerce.

Ocena skalowalności

Z rozwiązania korzysta obecnie ponad 8 milionów użytkowników, a integracja obejmuje ponad 1700 e-sklepów. To wymaga intensywnych testów wydajnościowych, które symulują obciążenia typowe dla okresów wzmożonego ruchu (jak Black Friday czy okresy przedświąteczne).

W takich testach warto uwzględnić:

• obsługę tysięcy jednoczesnych transakcji,
• szybkość przetwarzania płatności,
• odporność na skoki ruchu,
• wydajność baz danych przy dużej liczbie zapytań,
• sprawność komunikacji między komponentami systemu.

Bezpieczeństwo danych 

Rozwiązania płatnicze muszą też spełniać najwyższe standardy bezpieczeństwa, co zmusza testerów do weryfikacji wielu elementów ochrony danych. Będą to przede wszystkim testy zgodności z regulacjami, do których zaliczymy z pewnością weryfikację zgodności z RODO, przepisami finansowymi, ochronę danych płatniczych, czyli testowanie szyfrowania i tokenizacji danych karty używanej do zakupów), weryfikację mechanizmów silnego uwierzytelniania (SCA), wykrywanie potencjalnych luk bezpieczeństwa za pomocą testów penetracyjnych, testowanie systemów wykrywania i zapobiegania nieautoryzowanym transakcjom oraz testowanie systemów monitorowania nieautoryzowanych transakcji.

Użyteczność i UX

Głównym celem InPost Pay jest skrócenie ścieżki zakupowej i zmniejszenie liczby porzuconych koszyków. Aby to zapewnić, niezbędne będzie również weryfikowanie zarówno funkcjonalności jak i użyteczności samego rozwiązania. W testowaniu UX dla rozwiązań płatniczych trzeba znaleźć równowagę między bezpieczeństwem a wygodą użytkowania. Co prawda każdy dodatkowy krok zwiększa bezpieczeństwo, ale może też zwiększyć odsetek porzuconych transakcji.

Testowanie użyteczności w systemie podobnym do InPost Pay powinno obejmować:

• intuicyjność interfejsu,
• czas potrzebny na finalizację zakupu,
• jasność komunikatów i informacji zwrotnych,
• dostępność dla osób z niepełnosprawnościami,
• spójność doświadczenia na różnych urządzeniach.

Testy integracyjne 

Współpraca z wieloma sklepami wymaga weryfikacji integracji z różnymi systemami sprzedażowymi i technologiami. Kluczowe będzie testowanie API, obsługi różnych formatów danych i zgodności wersji integracyjnych. Pomocne może być budowanie środowisk testowych, które odzwierciedlają typowe scenariusze partnerów.

Dodatkowe informacje o tym, jak działa proces integracji koszyka zakupowego, można znaleźć w oficjalnej dokumentacji API InPost Pay Basket App.

No dobrze, ogólne zasady mamy już za sobą, ale nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy nie pokusili się o pokazanie konkretnych przypadków testowych, prawdziwych scenariuszy i rzeczywistych zrzutów ekranu z aplikacji InPost Mobile. 

Przykład praktyczny. Test płatności BLIK i dostawy do Paczkomatu

Scenariusz biznesowy: Klient chce dokonać zakupu kubka "Jestem psią mamą 101buldogów" za 119 zł w sklepie 101buldogow.pl. Wybiera płatność BLIK i dostawę do Paczkomatu. Sprawdzamy od strony testerskiej jak wygląda cały proces krok po kroku.

KROK 1: Widget na stronie sklepu

Co możemy sprawdzić?

• czy przycisk "Kup z InPost Pay" ładuje się w mniej niż 3 sekundy?
• czy wyróżnia się wizualnie na tle innych opcji płatności?
• czy cena produktu (119 zł) jest identyczna w koszyku i na widgecie?
• czy tekst zachęcający "Kupuj, śledź i odbieraj z apką InPost!" nie zawiera błędów?

Typowe problemy, które mogą się pojawić:

• widget nie ładuje się na niektórych przeglądarkach
• cena różni się od tej w koszyku (błąd synchronizacji)
• przycisk nie reaguje na kliknięcie na urządzeniach mobilnych

KROK 2: Przekierowanie do aplikacji

Scenariusz: Automatyczne otwarcie aplikacji (aplikacja zainstalowana)

• użytkownik klika "Kup z InPost Pay"
• pojawia się okno z pytaniem „Czy chcesz kontynuować w apce InPost?” z opcją "Otwórz"
• kliknięcie automatycznie otwiera aplikację InPost Mobile

 
Co testujemy:

• czy aplikacja otwiera się w ciągu 2-3 sekund?
• czy koszyk jest już widoczny w aplikacji?
• czy dane produktu (nazwa, cena, zdjęcie) są identyczne?

KROK 3: Koszyk w aplikacji InPost

Lista kontrolna dla testera:

Synchronizacja danych:

• nazwa produktu: "Kubek Jestem psią mamą 101buldogów"
• cena: 119,00 zł (identyczna jak w sklepie)
• zdjęcie produktu załadowane i wyraźne
• nazwa sklepu: "101 Buldogów" z poprawnym logo

Opcje dostawy:

• paczkomat: 14,00 zł (domyślnie wybrany)
• kurier InPost: 18,00 zł (alternatywa)
• kliknięcie zmienia sumę końcową
• suma: 119,00 + 14,00 = 133,00 zł

Funkcjonalność:

• można zmienić liczbę wybranego produktu (+ / -)
• można usunąć produkt (ikona kosza)
• przycisk "Kupuję i płacę" jest aktywny
• banner promocyjny "100 InCoinów" wyświetla się

KROK 4: Wybór Paczkomatu

Test funkcjonalności wyboru punktu:

• sekcja "ADRES AUTOMATU PACZKOMAT / PACZKAPUNKTU" wyświetla się
• wybrany punkt: np. KRA10A jest prawidłowo zaznaczony
• pełny adres paczkomatu jest widoczny 
• dodatkowe informacje lokalizacyjne pomocne dla użytkownika
• przycisk "Zmień" umożliwia wybór innego punktu

Test mapy Paczkomatów:

• czy mapa ładuje się w ciągu 5 sekund?
• czy pokazuje Paczkomaty w promieniu 2 km od użytkownika?
• czy można wybrać konkretny Paczkomat (np. KRA10A)?
• czy adres wybranego Paczkomatu jest poprawny i szczegółowy?

Weryfikacja danych punktu:

• kod Paczkomatu jest unikalny i poprawny
• adres zgodny z rzeczywistą lokalizacją
• instrukcje dojazdu (np. "od strony ulicy Prostej") są pomocne
• kod pocztowy prawidłowy dla miasta

Typowe problemy:

• mapa nie ładuje się przy słabszym połączeniu internetowym
• brak Paczkomatów w małych miejscowościach
• nieprawidłowe godziny otwarcia PaczkoPunktów
• nieaktualne informacje o dostępności punktu

KROK 5: Potwierdzenie zamówienia

Uwagi do zamówienia:

• pole "Wpisz swoje uwagi" jest opcjonalne i działa
• tekst można wpisać bez ograniczeń znaków
• uwagi są przekazywane do sprzedawcy

Podsumowanie finansowe:

• cena produktów: 119,00 zł (zgodna ze sklepem)
• dostawa: 14,00 zł (Paczkomat)
• łączna kwota (brutto): 133,00 zł
• informacja "w tym VAT" wyświetlana

Adres dostawy:

• wybrany Paczkomat jest wyświetlony
• adres Paczkomatu jest poprawny
• opcja "Zmień" dostępna i funkcjonalna

Forma płatności:

• sekcja "FORMA PŁATNOŚCI" jest widoczna
• przycisk "Wybierz metodę płatności" jest aktywny
• opcja "Zmień" przy wybranej metodzie działa

Opcje dodatkowe:

• checkbox "Chcę otrzymać fakturę VAT" (odznaczony domyślnie)
• pole "Wprowadź kod rabatowy" dostępne
• kody rabatowe walidują się w czasie rzeczywistym

Zgody prawne:

• "Zapoznałem się z regulaminem sklepu internetowego" - checkbox zaznaczony
• link "Rozwiń" przy długim tekście działa
• "Zapoznałem się z treścią i akceptuję Regulamin bramki płatniczej oraz Politykę prywatności Aion Bank" - checkbox zaznaczony

Ostrzeżenia prywatności:

• żółte ostrzeżenie: "Zapamiętamy Twoją przeglądarkę do przyszłych zakupów"
• widoczna jest informacja o możliwości zmiany w ustawieniach aplikacji
• komunikat jest jasny i zrozumiały dla użytkownika

KROK 6: Płatność BLIK

Podstawowe testy:

• pole na kod BLIK akceptuje tylko 6 cyfr
• klawiatura numeryczna pokazuje się automatycznie
• przycisk "Płacę" aktywuje się po wpisaniu kodu
• kwota 133,00 zł jest wyraźnie widoczna

Scenariusze testowe:

KROK 7: Obsługa błędów

Co sprawdzić po nieudanej płatności:

• komunikat błędu jest zrozumiały dla użytkownika
• dostępne są 2 opcje umożliwiające ponowną płatność oraz przejście do listy zamówień
• zamówienie zostaje zapisane ze statusem "Oczekuje na płatność"
• użytkownik może zmienić metodę płatności
• koszyk nie zostaje utracony

Co się zmieniło w testowaniu e-commerce?

Obecnie ponad 80% transakcji odbywa się za pośrednictwem aplikacji mobilnych. To wymusza zmianę podejścia: testowanie powinno zaczynać się od telefonu, nie od komputera. Trzeba zwrócić uwagę na przekierowania mobilne, powiadomienia push, responsywność widoków czy wydajność aplikacji na starszych urządzeniach. 

Pojedynczy zakup to dziś interakcja wielu systemów: sklepu internetowego, operatora płatności, logistyki, CRM i innych. W takim środowisku testy jednostkowe są niewystarczające. Potrzebne są testy integracyjne i monitorowanie działania całego procesu, najlepiej w czasie rzeczywistym. To pozwala szybko wykrywać błędy, które mogą bezpośrednio wpływać na sprzedaż. 

Dodatkowym wyzwaniem jest mobilność użytkowników. Zakupy często odbywają się „w biegu”: w kolejce, w tramwaju, przy słabym zasięgu. Ponad 60% transakcji realizowanych jest przez mobilne formy płatności, takie jak BLIK czy Apple Pay. Trzeba więc testować również scenariusze nieidealne: zerwane sesje, błędy po stronie banku, opóźnienia, brak zasięgu.

Podpowiedzi dla testerów

1. Odtwarzaj rzeczywiste scenariusze

Zamiast trzymać się oderwanych od kontekstu przypadków typu „test logowania”, lepiej symulować autentyczne symulacje: zakupy pod presją czasu, przerwane transakcje, słaby Internet. Używaj realnych danych i testuj w warunkach zbliżonych do rzeczywistości. 

2. Automatyzuj monitorowanie, nie tylko testy

Ręczne testy to za mało. Warto wdrożyć monitorowanie rzeczywistego działania systemu. Sprawdź, czy widgety ładują się prawidłowo? Czy konwersja nie spada? Czy błędy zgłaszane przez użytkowników są spójne z wynikami testów syntetycznych?

3. Myśl w kategoriach wartości biznesowej 

Priorytetyzuj testy na podstawie wpływu na przychody, a nie tylko na podstawie krytyczności technicznej. Szukaj miejsc, gdzie błąd oznacza realną stratę. Obserwuj zgłoszenia z obsługi klienta, bo często to właśnie tam pojawiają się problemy niezarejestrowane w testach automatycznych.

4. Uwzględniaj różnorodność użytkowników

Około 15% użytkowników korzysta ze stron i aplikacji w sposób nietypowy, na przykład z powodu niepełnosprawności, wieku albo ograniczeń sprzętowych. Testy dostępności powinny być w tym przypadku częścią procesu. Nie wszyscy mają nowoczesne telefony. Komunikaty błędów powinny być zrozumiałe także dla mniej obeznanych z technologią użytkowników. 

Wnioski 

Przykład InPost Pay dobrze pokazuje, jak zmieniają się wymagania wobec testowania w e-commerce. Warto rozwijać kompetencje w testowaniu systemów rozproszonych, weryfikacji bezpieczeństwa, wydajności oraz doświadczeń użytkownika.

Testerzy w e-commerce nie mają dziś łatwo. I dobrze, bo to właśnie te złożone projekty rozwijają kompetencje, wymagają nieszablonowego podejścia i sprawiają, że testowanie staje się realnym wsparciem dla biznesu.

Jeśli chcecie przyjrzeć się bliżej temu, jak działa InPost Pay, warto zajrzeć do oficjalnej strony usługi: https://inpost.pl/inpostpay.

Dla osób bardziej technicznych szczególnie przydatna będzie dokumentacja API i procesów integracyjnych, dostępna publicznie pod adresem:

• Dokumentacja ogólna InPost Pay
• Opis endpointów koszyka InPost Pay

Zarówno funkcjonalne scenariusze, jak i techniczne aspekty integracji mogą być cennym źródłem wiedzy, nie tylko dla zespołów testerskich, ale też dla analityków i programistów odpowiedzialnych za wdrażanie podobnych rozwiązań.