Wiedza biznesowa testera

Znaczenie umiejętności technicznych 

Umiejętności techniczne są fundamentem pracy testera oprogramowania i mają bezpośredni wpływ na jakość przeprowadzanych testów. Wiadomo jest, że podstawowe kompetencje techniczne testera obejmują:

• znajomość metodyk testowania, która obejmuje umiejętność stosowania różnych typów testów oraz technik projektowania przypadków testowych
• umiejętności programistyczne takie jak podstawowa znajomość języków programowania oraz umiejętność analizy kodu źródłowego
• znajomość narzędzi do automatyzacji oraz umiejętność tworzenia skryptów testowych.
• zarządzanie danymi testowymi, umiejętność tworzenia i manipulowania danymi testowymi, a także znajomość baz danych i SQL
• znajomość systemów i narzędzi do zarządzania przypadkami testowymi i błędami
• znajomość protokołów HTTP/HTTPS oraz narzędzi do testowania API.

Umiejętności techniczne wpływają na jakość testów na wiele sposobów. Przede wszystkim, zwiększają efektywność procesu testowania, pozwalając na szybsze identyfikowanie problemów i ich źródeł. Automatyzacja rutynowych zadań pozwala zaoszczędzić czas i zasoby, a głębsza analiza kodu i architektury systemu umożliwia przeprowadzanie bardziej wnikliwych testów. Znajomość terminologii technicznej oraz umiejętność czytania kodu ułatwiają lepszą komunikację z zespołem deweloperskim, co przyspiesza proces naprawy błędów. Umiejętności techniczne pozwalają również na przeprowadzanie szerszego zakresu testów na różnych poziomach (od jednostkowego po systemowy) oraz w różnych środowiskach. Testerzy z silnymi umiejętnościami technicznymi mogą wprowadzać innowacyjne podejście do testowania, tworząc niestandardowe narzędzia i skrypty testowe oraz eksperymentując z nowymi technikami i metodami. Wiedza techniczna pozwala również na lepsze zarządzanie ryzykiem, umożliwiając identyfikację potencjalnych problemów wydajnościowych i bezpieczeństwa na wczesnych etapach rozwoju.

Znajomość biznesu

Znajomość biznesu, czyli głębokie zrozumienie domeny, dla której tworzone jest oprogramowanie, celów organizacji, potrzeb użytkowników, procesów biznesowych, kontekstu rynkowego i regulacji, jest równie ważna co umiejętności techniczne.

Tester, który ma wiedzę biznesową, potrafi lepiej przewidzieć potencjalne problemy dzięki zrozumieniu celów biznesowych i potrzeb użytkowników i trafniej ocenić wagę błędów, znając wpływ błędów na procesy biznesowe. Używając języka biznesu, będzie on efektywniej komunikować się z zespołem i interesariuszami. Jego scenariusze testowe będą zaprojektowane w sposób realistyczny, odwzorowując rzeczywiste sytuacje, z którymi zetkną się użytkownicy. Taki tester będzie również potrafił priorytetyzować testy i błędy, skupiając się na obszarach najważniejszych z punktu widzenia biznesu, a także sugerować ulepszenia, które nie tylko poprawią jakość techniczną, ale także zwiększą wartość biznesową produktu

Wiedza biznesowa testera wykracza poza czysto techniczne aspekty testowania. Staje się on wtedy niejako partnerem w tworzeniu wartościowego, dopasowanego do potrzeb produktu, który spełnia oczekiwania użytkowników i przynosi korzyści biznesowe.

Korzyści z łączenia umiejętności technicznych i biznesowych 

Lepsze zrozumienie wymagań i oczekiwań użytkowników to jedna z zasadniczych zalet. Dzięki całościowemu podejściu, tester łączący wiedzę techniczną z biznesową jest w stanie lepiej interpretować wymagania, uwzględniając zarówno możliwości techniczne, jak i rzeczywiste potrzeby użytkowników. Znajomość kontekstu biznesowego umożliwia identyfikację ukrytych, często nieokreślonych wymagań, które, zdarza się, że nie są ujęte w formalnej dokumentacji. Rozumiejąc trendy branżowe i strategię firmy, tester może również przewidywać przyszłe potrzeby użytkowników, sugerując odpowiednie przygotowanie systemu, a umiejętność komunikacji zarówno z zespołem technicznym, jak i biznesowym, ułatwia dyskusje o wymaganiach i minimalizuje ryzyko nieporozumień.

Efektywniejsze projektowanie przypadków testowych to kolejna korzyść. Wiedza biznesowa pozwala na tworzenie realistycznych scenariuszy testowych, odzwierciedlających rzeczywiste sytuacje, z którymi zetkną się użytkownicy. Tester może lepiej zidentyfikować kluczowe procesy biznesowe i zapewnić ich dokładne przetestowanie, a także zaprojektować testy sprawdzające integrację między różnymi modułami lub systemami. Znajomość kontekstu użytkowania pozwala na uwzględnienie specyfiki środowiska pracy użytkowników, natomiast wiedza o nietypowych scenariuszach biznesowych umożliwia stworzenie testów sprawdzających rzadkie, ale ważne przypadki użycia.

Trafniejsza priorytetyzacja testów i błędów to kolejna zaleta, która wynika z połączenia wiedzy technicznej i biznesowej. Tester może lepiej ocenić, które funkcjonalności lub błędy mają największy wpływ na cele biznesowe i doświadczenie użytkownika. Łącząc wiedzę o krytyczności procesów biznesowych z techniczną oceną ryzyka, tester może optymalnie rozłożyć wysiłek testowy i skupić się na obszarach najważniejszych z punktu widzenia sukcesu produktu. Umiejętność skutecznego raportowania błędów, odnosząc się do ich potencjalnego wpływu na biznes, ułatwia podejmowanie decyzji o kolejności ich naprawy. Wiedza o planach rozwoju produktu i strategii firmy pozwala na długoterminowe planowanie testów, uwzględniające przyszłe potrzeby i wyzwania. Rozumiejąc zarówno techniczne, jak i biznesowe aspekty, tester może sugerować usprawnienia w procesie zapewnienia jakości, które przyniosą największą wartość dla organizacji.

Przeszkody w zdobywaniu wiedzy biznesowej 

Okazuje się, że sam proces zdobywania wiedzy biznesowej może stanowić nie lada wyzwanie ze względu na szereg czynników. Po pierwsze, wiele dziedzin biznesowych cechuje się wysokim stopniem złożoności. Specjalistyczna terminologia, skomplikowane procesy biznesowe oraz zmieniające się regulacje prawne wymagają od testerów ciągłego dokształcania się i aktualizacji wiedzy. Dodatkowo, interdyscyplinarność nowoczesnych rozwiązań biznesowych, łączących różne dziedziny, takie jak finanse, technologia czy marketing, sprawia, że testerzy muszą posiadać szeroką wiedzę z różnych obszarów.

Globalizacja gospodarki wprowadza kolejne wyzwanie – różnice kulturowe i regionalne w prowadzeniu biznesu. To, co sprawdza się w jednym kraju, może nie być skuteczne w innym. Testerzy muszą być świadomi tych różnic, aby móc dostosować swoje podejście do testowania do specyfiki danego rynku. Szybki rozwój technologiczny, szczególnie w branżach takich jak fintech czy e-commerce, wymusza na testerach ciągłe uczenie się i adaptację do nowych modeli biznesowych. Nowe technologie często wiążą się z nowymi zagrożeniami, co wymaga ciągłego aktualizowania swojej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa.

Oprócz wymienionych wyżej czynników, istnieją również bariery organizacyjne, które utrudniają zdobywanie wiedzy biznesowej. „Silosowa” struktura organizacji*, w której działy biznesowe i IT są odseparowane, utrudnia przepływ informacji. Ograniczony dostęp do istotnych informacji biznesowych, brak lub niska jakość dokumentacji, utrudniony kontakt z użytkownikami końcowymi, częste zmiany strategii firmy, brak szkoleń z zakresu wiedzy biznesowej, napięte harmonogramy projektowe, bariera językowa w międzynarodowych korporacjach, niechęć ekspertów dziedzinowych do dzielenia się swoją wiedzą – wszystkie te czynniki utrudniają testerom zdobywanie niezbędnej wiedzy.

*silosowa struktura organizacji to model, w którym poszczególne działy lub zespoły funkcjonują w dużej mierze niezależnie od siebie, jak oddzielne "silosy". Mają one własne cele, priorytety, a często nawet kulturę organizacyjną. Komunikacja i współpraca między silosami jest ograniczona, co skutkuje duplikacją pracy, konfliktami czy utrudnionym przepływem informacji.

Testerzy mogą jednak rozwijać swoją wiedzę biznesową poprzez szereg strategii. Należą do nich aktywne uczestnictwo w spotkaniach z interesariuszami, takich jak analiza wymagań, przeglądy projektu czy demonstracje dla klientów, co pozwala lepiej zrozumieć potrzeby biznesowe i oczekiwania użytkowników. Regularne konsultacje z ekspertami dziedzinowymi, poprzez sesje pytań i odpowiedzi czy tzw. shadowing umożliwiają zdobywanie wiedzy bezpośrednio od źródła.

Możliwe jest także samodzielne zgłębianie dokumentacji biznesowej, takiej jak specyfikacje, materiały marketingowe czy raporty branżowe, pomaga zrozumieć kontekst biznesowy i specyfikę branży. Dodatkowo, śledzenie branżowych blogów i podcastów, uczestnictwo w konferencjach branżowych oraz analiza feedbacku użytkowników pozwalają być na bieżąco z trendami i potrzebami rynku.

Choć stosowanie tych strategii często wymaga proaktywnego podejścia i wyjścia poza standardowy zakres obowiązków, inwestycja w rozwój wiedzy biznesowej znacząco podnosi wartość pracy testera, umożliwiając mu dostarczanie lepszej jakości testów i większej wartości dla projektu.

Wiedza biznesowa a przyszłość testerów

Przyszłość testowania rysuje się w kontekście ewolucji roli testera w kierunku konsultanta biznesowego. Już teraz obserwujemy shift-left w testowaniu, czyli coraz wcześniejsze angażowanie testerów w projekty, co wymaga od nich umiejętności konsultacyjnych w zakresie definiowania wymagań i projektowania rozwiązań. Można również podejrzewać, że testerzy będą coraz częściej pełnić rolę "quality coach", czyli trenerów jakości, edukując zespoły projektowe w zakresie najlepszych praktyk zapewniania jakości z perspektywy biznesowej. Ich szeroka wiedza biznesowa pozwoli im również na udział w strategicznym planowaniu produktów i usług IT, a także na analizę ryzyka biznesowego związanego z wdrażaniem nowych funkcjonalności lub zmian w systemach.

Testerzy mogą stać się więc ważnymi mediatorami między zespołami technicznymi a interesariuszami biznesowymi, tłumacząc potrzeby i ograniczenia obu stron. Ich wiedza biznesowa pozwoli im również na aktywny udział w decyzjach inwestycyjnych dotyczących narzędzi i technologii testowych. Testerzy z wiedzą biznesową będą cennymi konsultantami w zakresie zgodności systemów z wymogami prawnymi i branżowymi, będą również coraz częściej angażowani w projektowanie i ocenę doświadczeń użytkownika z perspektywy biznesowej. 

Wszystkie te trendy wskazują na ewolucję testera w kierunku "T-shaped professional", czyli specjalisty łączącego głęboką wiedzę techniczną z szerokim zrozumieniem biznesowym. Taka wszechstronność pozwoli testerom na pełnienie różnorodnych ról w organizacji i zwiększenie ich wartości dla pracodawcy.