Redakcja
Dlaczego IT do tej pory odrzucało związki zawodowe? Może dlatego, że…:
- zarabiało się wystarczająco,
- o pracę było łatwo,
- umowy były korzystne dla pracowników,
- pracodawcy kierowali się wysokimi standardami i dbali o work – life balance,
- łatwiej było zmieniać pracę niż próbować zmieniać warunki pracy u aktualnego pracodawcy,
- związki zawodowe kojarzyły się bardzo negatywnie i mocno politycznie.
Sprawy jednak nabrały nowego tempa po pandemii. W wielu miejscach zaczęły pączkować ZZ, co zaczynało sugerować, że coś u części pracowników IT pękło. Może już czas, by tak liczna grupa zawodowa zaczęła egzekwować swoje prawa pracownicze? Poważną grupę rozczarowanych stanowią Ci, którzy nie do końca korzystają z eldorado w IT, a należą do nich między innymi pracownicy wypchnięci na fikcyjne samozatrudnienie oraz zatrudnieni przez pośredników (i oddający im lwią część swoich zarobków). Pamiętajmy, że samozatrudnienie to między innymi brak stabilności projektów czy brak prawa do urlopu i L4. Nie zapominajmy, że przyszłość nie uśmiecha się już do nas tak szeroko, wszechogarniający kryzys i inflacja uderzy w nas w 2023. W jakiej formie i jak mocno - szybko się przekonamy.
Część pracowników IT z zazdrością patrzy na związki zawodowe górników, które potrafią wynegocjować dodatki inflacyjne, wczesne emerytury oraz stabilność zatrudnienia. Stają się one więc nie tylko formą wejścia w realny dialog z pracodawcami, ale również zdobywamy medium do rozmowy z rządzącymi. Nie możemy zapomnieć, że rząd coraz bardziej łasym okiem spogląda na nasze pensje i szuka coraz to nowych metod do tego, by podwyższyć lub dorzucić jakąś składkę / parapodatek. ZZ mogą więc wziąć na siebie ciężar lobbowania na rzecz zmniejszenia obciążeń jakie władza na nas nakłada.
Związki zawodowe niekoniecznie będą się podobały zarówno pracodawcom, jak i władzy, a pierwsze sygnały na ten temat zaczęły przychodzić z zagranicy. Google i Amazon rękami i nogami broniły się przed ZZ. Ostatecznie, na pewnym poziomie musiały ustąpić, ale ciągle nie kryją, że nie jest to dla nich właściwa platforma do rozmowy z pracownikami. Dziś podobną sytuację widzimy u największego pracodawcy testerów w Polsce - firmie Sii. Jeden z pracowników, który założył związek zawodowy, został zwolniony. Jak czytamy na stronach Związkowa Alternatywa: "Kilka dni temu w Sii Polska powstał nasz związek zawodowy, którego przewodniczącym został Krystian Kosowski. Nasz przewodniczący, tuż po założeniu związku, napisał do kolegów i koleżanek z pracy, że powstał związek zawodowy z zachętą, by do niego wstępowali i wspólnie walczyli o lepsze warunki pracy. W odpowiedzi prezes firmy i właściciel Polonii Warszawa Grégoire Nitot napisał do naszego lidera kuriozalne pismo, w którym oświadczył, że nie życzy sobie w swoim zakładzie związków zawodowych (!). Jednocześnie wytłumaczył on, że wyjechał on z Francji między innymi z tego powodu, że są tam silne i wpływowe związki zawodowe, co utrudnia pracodawcom swobodne podejmowanie decyzji. […] Wkrótce potem nasz lider w Sii dostał zwolnienie dyscyplinarne. Wręczono je poza jakimkolwiek trybem, bez konsultacji ze związkiem, bez odwołania się do jakiegokolwiek artykułu z Kodeksu pracy. Władze firmy nawet nie ukrywały, że powodem zwolnienia było założenie związku i zachęcanie pracowników, by do niego wstępowali".
Sprawa zapewne oprze się o Sąd Pracy, a to z kolei pokaże, jak polskie prawo jest w stanie wymusić na pracodawcach respektowanie Kodeksu Pracy.
Pamiętajmy również, że i dla ZZ obecność w IT jest wartościowa. To duża liczba potencjalnych nowych członków, a co za tym idzie większe wpływy ze składek. Na działalności związkowej buduje się również kapitał polityczny, co skwapliwie wykorzystują związkowi przywódcy. Główni związkowcy w danej firmie mogą liczyć na szereg dodatkowych przywilejów, w tym znacznie rozszerzoną obronę ich miejsca pracy czy możliwość zajmowania się działalnością związkową w czasie pracy.
Próbując odpowiedzieć na pytanie, czy związki zawodowe IT są w Polsce potrzebne, trzeba uwzględnić wiele czynników, a do najważniejszych będą należeć zmieniające się okoliczności rynkowe, które wskazują, że kończy się eldorado w IT. Potrzebne są pracownikom i ZZ, a nie są na rękę pracodawcom i władzy. Atmosfera poczucia zagrożenia utraty miejsca pracy będzie sprzyjała głębszej penetracji IT przez związki zawodowe.
